У Менску абмеркавалі перавагі і выклікі супрацоўніцтва з ЕЗ на прыкладзе Нарвегіі і Беларусі
У Менску адбыўся круглы стол “Перавагі і выклікі
супрацоўніцтва з Еўрапейскім Звязам краін-суседзей на прыкладзе Нарвегіі і
Беларусі”. Мерапрыемства праводзілася па ініцыятыве Геіра Таскедаля, дэпутата
Парламенту Нарвегіі ад Хрысціянска-дэмакратычнай партыі і члена Парламенцкага
камітэту Еўрапейскай асацыяцыі свабоднага гандлю, у супрацоўніцтве з Інстытутам
развіцця і сацыяльнага рынку для Беларусі і Усходняй Еўропы/IDSM-BEE.
Удзел у мерапрыемстве ўзялі Віталь Рымашэўскі і Павел
Севярынец (Беларуская хрысціянская дэмакратыя), Юрый Губарэвіч (Рух За
Свабоду), Геір Таскедаль (Хрысціянска-дэмакратычная партыя Нарвегіі), Вольга
Кавалькова (Інстытут развіцця і сацыяльнага рынку для Беларусі і Усходняй
Еўропы/IDSM-BEE), Валерый Варанецкі (старшыня Пастаяннай камісіі па міжнародных
справах Палаты прадстаўнікоў Беларусі), Пётра Рудкоўскі і Дзяніс Мельяцоў (BISS).
Падрабязнасці з мерапрыемства паведамляе TUT.BY:
Как ЕС и Беларуси выстраивать отношения, когда вторая уже
состоит в Евразийском союзе? Это и не только обсуждали на круглом столе в
Минске депутаты из Беларуси и Норвегии вместе с белорусскими оппозиционерами и
экспертами.
Для Беларуси, считает глава комиссии по международным делам
Палаты представителей Валерий Воронецкий, единственно приемлемый вариант
развития общеевропейской ситуации — сближение России и Европы. Для Беларуси,
считает депутат, единственная правильная стратегия — добрые и конструктивные
отношения и с Россией, и с Евросоюзом.
— Этот подход определяется не только нашим географическим
положением, геополитикой, но и характером нашей экспортно ориентированной
экономики. Мы экспортируем до 60% нашего ВВП на внешние рынки. Наша политика в
отношении и ЕС, и России диктуется и интересами обеспечения энергетической и
ресурсной безопасности нашей страны.
Сегодня, считает Воронецкий, Беларусь как страна — участник
Евразийского союза и Восточного партнерства ЕС должна играть уникальную роль в
развитии взаимодействия между Евросоюзом и ЕАЭС.
Сопредседатель незарегистрированной партии БХД Виталий
Рымашевский заявил, что его структура также выступает за многовекторную и
сбалансированную внешнюю политику Беларуси.
— Стасункі Еўразвяз — Беларусь за апошнія 20 год можна было
б абазначыць адным словазлучэннем — гэта страчаныя магчымасці. Можна шмат
казаць пра прычыны, але важна глядзець наперад. Трэба выканаць дэкларацыі, якія
ставяцца з абодвух бакоў.
Политик отметил, что Беларусь дискриминирована в отношениях
с ЕС даже по сравнению с Россией, несмотря на санкции в отношении этой страны.
С ней у Брюсселя уже подписано базовое соглашение и упрощен визовый режим.
— Трэба ісці па шляху рэформ унутры Беларусі. Немагчыма
казаць пра эфектыўныя і стабільныя інвестыці без абароны інвестараў. Неабходна
выправіць сітуацыю з правамі чалавека, правесці выбары па стандартах АБСЕ.
Несмотря на разногласия, Рымашевский призвал искать точки
взаимодействия между властью и оппозицией.
Лидер движения «За свободу» Юрий Губаревич отметил, что
Беларусь не является страной с сильной и самостоятельной экономикой.
— Мы будавалі эканамічную мадэль, заснаваную на датацыях ад
нашага ўсходняга суседа, і ў пэўнай ступені прапусцілі магчымасць развіваць тыя
галіны эканомікі, якія дазволі б нам існаваць самастойна і незалежна ад кан’юнктуры
коштаў на энерганосьбіты. Хто ведае, калі б у 1994 годзе мы не абралі свой
асаблівы шлях, магчыма б у 2004-м разам з нашай суседкай Польшчай ці краінамі
Прыбалтыкі мы маглі б прэтэндаваць на ўступленне ў ЕС.
По мнению Губаревича, Беларуси нужна экономическая помощь
Евросоюза, которая будет выдана под, в том числе, реформы в экономике, сфере
прав человека и свободные выборы.
— Пытанне стабільнасці — гэта не толькі наяўнасць моцнай
аўтакратычнай улады, якая ўсё кантралюе ў краіне. Стабільнасць, перадусім, гэта
таксама моцная самадастатковая эканоміка, вяршынства права і рэальная
незалежнасць.
Старший аналитик BISS Денис Мельянцов, напротив, считает,
что даже если бы Беларусь выбрала в 1994 году какую-то другую политическую
модель, она бы все равно «вярнулася б да сённяшняга стану, пакуль не была б
канчаткова рэфармавана звышіндустрыяльная эканоміка». Открыть сегодняшнюю
белорусскую экономику для европейского рынка — значит, убить целые отрасли
промышленности, убежден эксперт.
Мельянцов считает, что отсутствие базового соглашения с ЕС
ограничивает потенциал отношений.
— Беларусь насамрэч не балансуе паміж Расіяй і Еўрасаюзам,
Беларусь — паўнавартасны сябар Еўразійскага эканамічнага саюза. І гэта накладае
на нас адпаведныя абавязальніцтвы, што датычыцца гандлёвага супрацоўніцтва з ЕС
ці яго сябрамі.
Поэтому Беларусь не может создать зону свободной торговли с
ЕС, но может заключить с блоком отдельное соглашение об экономическом
сотрудничестве. Перспективными для Минска могли бы стать IT, поставки мясной и
молочной продукции, текстиля, электричества после ввода в эксплуатацию БелАЭС.
— Іншая справа,
што Беларусі трэба неяк пераадолець палітызаванае стаўленне ЕС, каб нейкім
чынам выбудоўваць нармальныя гандлёвыя адносіны.
Реагируя на
реплики участников круглого стола, депутат Воронецкий сказал, что МИД держит в
фокусе вопрос базового соглашения с ЕС и обсуждает его с Брюсселем.
— Вельмі важна
зняць тыя палітычныя і эканамічныя абмежаванні, якія існуюць паміж Беларуссю і
Еўразвязам. Трэба палепшыць клімат нашых адносін. Для грамадзян важна спрасціць
візавы рэжым, гэта павялічвае кантакты паміж людзьмі. На мой погляд,
еўрапейская бюракратыя нясе адказнасць за тое, што яны ідуць не так хутка, як
нам бы хацелася.
Депутат не
согласился с Виталием Рымашевским в том, что Беларусь потеряла возможности в
отношениях с ЕС.
— Калі
паглядзець, што атрымалася, то і Малдова вельмі актыўна супрацоўнічала з
Еўразвязам, і Украіна, і іншыя краіны. На нейкім этапе і Расія пайшла наперад.
Але сёння я не думаю, што Беларусь неяк горш выглядае за іншыя краіны.
Воронецкий также
не считает, что Беларусь могла бы стать членом ЕС, если бы сделала такой выбор
20 лет назад.
— Еўрапейскі звяз
не мог праглынуць больш краін, чым ён праглынуў. Яны вельмі спяшаліся і
палітызавалі працэс пашырэння, ён быў не настолькі неабходны эканамічна. У
нейкім сэнсе Еўразвяз надарваўся і апынуўся ў крызісе. Ён не мог пайсці далей,
чым ён пайшоў. Дай бог, каб ён пераадолеў сённяшні крызіс.
Воронецкий
отметил, что нужно активно использовать возможность стать площадкой для диалога
между ЕС и ЕАЭС, потому что эта возможность «не будет вечной».
— Пры разумным
падыходзе і Еўразійскі саюз, і Еўрапейскі саюз павінны знайсці магчымасці для
збліжэння. Я не выключаю магчымасці таго, што мы маглі б стварыць зону
свабоднага гандлю паміж Еўразвязам і Еўразійскім звязам.
По мнению
Воронецкого, интересы экономики рано или поздно заставят Евросоюз по-другому
посмотреть на диалог с ЕАЭС.
